Zatwardzenie i zaparcia w okresie ciąży

coladmin 16 lutego 2023

W okresie ciąży zwiększa się ryzyko zatwardzeń. Organizm kobiety w tym czasie przechodzi wiele zmian, które mogą wywoływać problemy z wypróżnianiem. Jak pobudzić swój układ trawienny do działania! Oto sposoby na zaparcia w ciąży!

Spis treści

Zaparcia w ciąży — jakie objawy powinny niepokoić?

Zaparcia w ciąży powinny niepokoić, jeśli pojawiają się często i nie pomagają na nie żadne domowe sposoby. Zatwardzenia u ciężarnych to jedna z najczęstszych dolegliwości, na które skarżą się przyszłe mamy. O ile jest to jednorazowy problem i mija po wprowadzeniu odpowiedniej diety i leczenia, to nie powinien budzić niepokoju. Jeżeli jednak jest uporczywy, nawracający, bądź wywołuje np. bóle brzucha i znaczny dyskomfort, warto zasięgnąć porady lekarza.

Jakie są najczęstsze objawy zaparć w ciąży?

zmniejszenie częstości wypróżnień do mniej niż trzech w tygodniu;
znaczna trudność przy oddawaniu stolca, potrzeba parcia na stolec;
brak potrzeby wypróżniania się;
uczucie niepełnego wypróżnienia, a stolce często są małe, twarde i grudkowate;
bóle brzucha, które u kobiety ciężarnej zawsze powinny skłonić do wizyty u lekarza.

Kiedy pojawiają się zaparcia u pań przy nadziei? Na zatwardzenie najczęściej skarżą się kobiety w zaawansowanej ciąży. W tym okresie często towarzyszą im też inne uciążliwe dolegliwości jak zgaga, hemoroidy i wzdęcia. Nie oznacza to jednak, że zaparcia nie dotykają także kobiet we wczesnej ciąży. Zwykle jednak to mdłości i wymioty są w tym czasie, szczególnie w 1. trymestrze, najbardziej uciążliwe.

Skąd biorą się problemy z wypróżnianiem w ciąży?

W przypadku kobiet w ciąży ryzyko zatwardzeń jest zwiększone. Główną rolę bez wątpienia odgrywają tutaj burzliwe zmiany hormonalne zachodzące w ciele ciężarnej, które mogą spowolnić ruchy jelit^[2]. Dodatkowo w ostatnim trymestrze macica tak mocno się powiększa, że nierzadko uciska na otaczające narządy, w tym przewód pokarmowy. Problemy z wypróżnianiem w ciąży mogą być też związane z suplementacją żelaza, przyjmowaniem leków na zgagę i refluks, a także nieodpowiednią dietą i brakiem aktywności fizycznej.

Co na zaparcia w ciąży może zastosować przyszła mama?

Wypróżnianie w ciąży może być usprawnione poprzez wiele domowych sposobów, m.in. zmianę odżywiania, zwiększenie aktywności w ciągu dnia i dbanie o odpowiednie nawodnienie. Ulgę w zaparciach mogą przynieść:

dieta bogata w błonnik pokarmowy;
aktywność fizyczna dostosowana do indywidualnych możliwości kobiety;
przyjmowanie od 2 do 2,5 litra płynów dziennie;
niewstrzymywanie stolca i regularne chodzenie do toalety;
suplementy diety bogate w błonnik.

Osoby borykające się z objawami zatwardzenia, mogą więc wiele zdziałać naturalnymi sposobami, aby pobudzić jelita do pracy. W okresie ciąży należy jednak pamiętać o tym, aby zawsze skonsultować się z lekarzem przed wprowadzeniem gwałtownych zmian w trybie życia.

Zdrowa dieta i prawidłowe nawyki żywieniowe

Kobiety w ciąży powinny szczególnie dbać o to, co nakładają na swój talerz. Odpowiednia dieta, bogata w pełnowartościowe produkty pozwala nie tylko dostarczyć witaminy i minerały niezbędne dla prawidłowego rozwoju malucha, ale może być także naturalnym sposobem na zaparcia w ciąży.

Konieczne jest pamiętanie o spożywaniu dużej ilości błonnika, czyli minimum 30 gramów każdego dnia. Nie tylko w naturalny sposób pobudza pracę jelit w ciąży, ale ma również korzystny wpływ na trawienie i wchłanianie składników odżywczych. Warto więc dbać o to, aby dieta przy zaparciach była bogata w:

warzywa i owoce, np. marchew, kapusta, nieobrane jabłka, suszone śliwki i morele^[1], które oprócz tego, że zawierają dużo błonnika, to są także bogactwem witamin i minerałów;
chleb razowy oprócz błonnika zawiera też dużo magnezu i witamin z grupy B, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju układu nerwowego płodu^[4];
kaszę gryczaną i pęczak, bogate w błonnik, witaminę B i żelazo;
płatki owsiane lub żytnie;
pestki dyni i słonecznika, które są bogactwem błonnika, wielu witamin i minerałów, m.in. witamin z grupy B, witaminy E, wapnia, żelaza i magnezu.

Z jadłospisu należy wyeliminować produkty spożywcze, obciążające jelita i sprzyjające zaparciom w ciąży. Są to między innymi:

biała mąka i jasne pieczywo;
biały ryż;
dojrzałe banany;
słodycze;
krowie mleko.

Są to produkty ubogie w błonnik pokarmowy, natomiast bogate w cukry proste, które rozleniwiają jelita. Dodatkowo są źródłem pustych kalorii i nie dostarczają odpowiednich ilości składników odżywczych, niezwykle potrzebnych w tym okresie zarówno matce, jak i maluchowi.

Przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów

W okresie ciąży zapotrzebowanie na płyny znacznie wzrasta. Kobieta ciężarna powinna pić łącznie od 2 do 2,5 litra płynów dziennie, najlepiej niskozmineralizowanej wody. Panie, które nie lubią jej smaku, mogą w ograniczonych ilościach uzupełniać płyny, pijąc czerwoną lub owocową herbatę, napar z rumianku bądź mięty. Odpowiednie nawodnienie wspiera pracę jelit i pomoże nie tylko na bolesne zaparcia w ciąży, ale także przyczyni się do zmniejszenia nudności czy wymiotów.

Ćwiczenia i aktywność fizyczna

Wiele ciężarnych kobiet bardzo mocno ogranicza swoją aktywność, a część z nich całkowicie z niej rezygnuje. Jest to duży błąd, ponieważ ruch wpływa na poprawę samopoczucia i jest skutecznym sposobem na zaparcia w ciąży. Pobudza pracę jelit i ułatwia przesuwanie się mas jelitowych przez przewód pokarmowy.

Oczekując dziecka, powinno się wybierać mało obciążającą codzienną aktywność, np. spacery, aerobik w wodzie, pilates, joga i pływanie. Warto je wykonywać przynajmniej 5 razy w tygodniu przez 30 minut. Niektórych sportów przyszła mama musi jednak unikać. Chodzi tutaj głównie o jazdę konną i na nartach, ponieważ grożą one upadkami i mogą być niebezpieczne zarówno dla zdrowia matki, jak i dziecka.

Suplementy diety na zatwardzenie w ciąży

Suplementy diety mogą być cennym wsparciem pracy jelit u kobiet z zaparciami w ciąży. Trzeba jednak pamiętać, aby nigdy nie stosować żadnych suplementów w tym okresie bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.

Jakie suplementy na zaparcia można wybrać? Przede wszystkim takie, które zawierają błonnik. Pobudzają one pracę jelit i można je dodawać do jogurtów, koktajli czy wypieków.

Niestety niektóre suplementy mogą również nasilać kłopoty z wypróżnianiem w ciąży. Mowa tu głównie o suplementach z żelazem, które często wywołują także bóle brzucha. Wówczas należy jak najszybciej skonsultować się ze swoim lekarzem, by doradził, jakie kroki podjąć.

Czy każdy sposób na zaparcia w ciąży jest bezpieczny?

Niestety nie każdy sposób na silne zaparcia w ciąży jest bezpieczny dla kobiety ciężarnej. W tym wyjątkowym czasie nie wolno stosować środków przeczyszczających, które podrażniają jelita i mogą wywołać skurcze macicy. Na zaparcia w ciąży nie są wskazane także lewatywy, chyba że ich wykonanie zalecił specjalista.

Czy zaparcia w ciąży mogą zaszkodzić dziecku?

Na szczęście zaparcia nie są zagrożeniem dla zdrowia i życia rozwijającego się płodu. Mogą jednak sprzyjać hemoroidom, dlatego warto zrobić wszystko, aby przyszła mama nie musiała się z nimi zmagać. Dieta bogata w błonnik, aktywność fizyczna dostosowana do własnych możliwości, a także dbanie o picie płynów powinny pomóc uporać się z zatwardzeniem w ciąży. Jeżeli jednak mimo to zaparcia się przedłużają i wywołują znaczne dolegliwości, należy niezwłocznie udać się do lekarza.

Bibliografia:

D. Świątkowska. Poradnik żywienia kobiet w ciąży. Publikacja Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie.
M. Barańska, T. Issat. Żywienie kobiet w okresie ciąży – teoria i praktyka. https://1000dni.pl/sites/default/files/guides/poradnik-zywienie-kobiet-w-okresie-ciazy-teoria-i-praktyka.pdf dostęp: czerwiec 2022
M. Bienkiewicz, E. Bator. Błonnik pokarmowy i jego znaczenie w profilaktyce zdrowotnej. Problemy higieny i epidemiologii 2015, tom 96, nr 1, s. 57-63.
C. McGarel, K. Pentieva. Emerging roles of folate and related B-vitamins in brain health across the lifecycle. Proceedings of the Nutrition Society 2015, tom 74, nr 1, s. 46-55.
A. Łuczak, M. Nowak, E. Szałek. Bezpieczeństwo leków roślinnych w ciąży. Farmacja współczesna 2017, nr 10, s. 140-146.
J. Daniluk. Przewlekłe zaparcia – niedoceniany problem kliniczny. Varia Medica 2018, tom 2, nr 4, s. 286-296.
P. Wałęga, M. Romaniszyn. Choroby proktologiczne u kobiet w ciąży i połogu. Medycyna Praktyczna. Chirurgia 2013, nr 6, s. 55-58.

Udostępnij:

Zatwardzenie i zaparcia w okresie ciąży

Zaparcia w ciąży — jakie objawy powinny niepokoić?

Skąd biorą się problemy z wypróżnianiem w ciąży?

Co na zaparcia w ciąży może zastosować przyszła mama?