Poznaj listę lekkostrawnych produktów

Dieta lekkostrawna jest zalecana osobom, które borykają się z nawracającymi problemami żołądkowymi. Spożywanie lekkostrawnych posiłków może okazać się skutecznym sposobem, by złagodzić dolegliwości układu pokarmowego. Co jeść na diecie lekkostrawnej? Jaka jest lista lekkostrawnych produktów?

Czym jest dieta lekkostrawna?

Dieta lekkostrawna, jak sama nazwa wskazuje, ma być łatwa w trawieniu. Liczy się w niej dobór produktów i ich obróbka termiczna – przygotowane posiłki nie powinny obciążać układu trawiennego. Wręcz przeciwnie. Dieta ta powinna oszczędzać przewód pokarmowy i wpływać na poprawę stanu zdrowia i stanu odżywienia poprzez ułatwianie trawienia i wchłanianie składników odżywczych. 

Dieta lekkostrawna, mimo że rządzi się swoimi prawami, musi dostarczać właściwych składników odżywczych i odpowiedniej ilości kalorii.

Co jeść na diecie lekkostrawnej? Polecane produkty lekkostrawne

Wbrew powszechnej opinii dieta lekkostrawna wcale nie jest nudna i monotonna! Może zapewniać przyjemne doznania kulinarne i zawierać pyszne posiłki złożone ze zróżnicowanych produktów. Na dodatek potrawy diety lekkostrawnej okazują się proste i łatwe w przygotowaniu. Wystarczy tylko trzymać się zasad obróbki termicznej oraz znać listę dozwolonych i zakazanych produktów w diecie lekkostrawnej. Choć z początku może się to wydawać skomplikowane, to w rzeczywistości przygotowywanie dań lekkostrawnych nie jest ani uciążliwe, ani trudne. 

A co można zrobić, żeby urozmaicić dietę lekkostrawną? Warto postawić na kolory na talerzu i łagodne, aromatyczne zioła (np. majeranek) i przyprawy. Barwne dodatki do potraw w postaci owoców lub warzyw ożywią potrawę oraz pobudzą apetyt, a zioła podkręcą smak.

Jakie produkty są dozwolone w ramach diety lekkostrawnej?

Grupa produktów	Przykładowe produkty
Produkty zbożowe	Pieczywo jasne (czasem pieczywo typu graham), sucharki, bułki, biszkopty; drobne kasze: manna, krakowska, jęczmienna łamana, kuskus, ryż; drobne makarony
Mleko i produkty mleczne	Jogurt, kefir, biały ser, mleko słodkie (jeżeli jest tolerowane)
Jaja	Gotowane na miękko lub ścięte na parze w formie jajecznicy, jaj sadzonych czy omletu
Mięso,wędliny,ryby	Mięso chude: cielęcina, wołowina, mięso z królika, kurczaka, indyka (chuda wieprzowina w ograniczonej ilości); ryby chude: dorsz, pstrąg, leszcz, sandacz, szczupak, płastuga; wędliny chude: szynka, polędwica, chuda kiełbasa szynkowa
Tłuszcze	Masło, słodka śmietanka, oleje roślinne: sojowy, rzepakowy, słonecznikowy, arachidowy, oliwa (margaryny miękkie i miks masła z olejami roślinnymi w ograniczonej ilości)
Warzywa	Gotowane, rozdrobnione, z dodatkiem świeżego masła: ziemniaki, marchew, buraki, szpinak, dynia, kabaczek, młoda fasolka szparagowa, zielony groszek; na surowo: zielona sałata, cykoria, pomidor bez skórki, utarta marchewka z jabłkiem
Owoce	Dojrzałe (bez skórki i pestek): jabłka, morele, brzoskwinie, pomarańcze; soki i przeciery owocowe
Cukier i słodycze	Cukier (dozwolony, ale nie preferowany), miód, dżemy bez pestek

Lekkostrawne jedzenie to dobra propozycja dla osób, które często skarżą się na dolegliwości układu trawiennego. Warto więc, aby włączyły do grona pokarmów lekkostrawnych takie pokarmy i produkty jak:

• produkty o dużej zawartości błonnika rozpuszczalnego – owies, większość warzyw oraz łupiny nasion psyllium;
• produkty zawierające żywe kultury bakterii (np. jogurt naturalny);
• chude wędliny, mięso i ryby;
• drobne kasze;
• imbir, znany ze swojego stymulującego działania na proces trawienia;
• łagodne zioła (np. pietruszka, bazylia, majeranek, ziele angielskie).

Jakie jedzenie lepiej wykluczyć?

Należy podkreślić, że poza spożywaniem produktów zalecanych przy diecie lekkostrawnej, równie ważna jest wiedza o tym, czego się w niej wystrzegać. W diecie lekkostrawnej należy wyeliminować (bądź znacznie ograniczyć spożycie) produktów i potraw, które są ciężkostrawne i długo zalegają w naszym układzie pokarmowym. Warto też wykluczyć produkty wzdymające oraz tłuste. Oto produkty zakazane przy diecie lekkostrawnej:

• smażone, wędzone, peklowane jedzenie bogate w tłuszcze;
• mocne przyprawy, jak np. chili, które mogą wywoływać zgagę i podrażniać błonę śluzową układu trawiennego;
• kawa, ponieważ kofeina może powodować rozwolnienie;
• nadmierna ilość alkoholu, który może wywoływać rozwolnienie, bóle brzucha oraz zgagę;
• produkty wzdymające np. grochu, fasoli, cebuli i kalafiora;
• napoje gazowane – kwas węglowy powoduje gazy;
• produkty bogate w węglowodany – ryż, cukier oraz biała mąka;
• ostre przyprawy (sól, pieprz, ocet, ostra papryka).

Prosta dieta lekkostrawna – jadłospis wraz z przykładami posiłków

Jak widać, posiłki lekkostrawne powinny być przygotowane przede wszystkim z produktów, które są dozwolone w takim wariancie żywienia. Jednak nie tylko to jest ważne. Liczy się również smak! Dania mają być różnorodne i pyszne. Warto dodać, że dieta lekkostrawna daje możliwości do tworzenia taki właśnie smacznych i ciekawych potraw. Wystarczy poznać niektóre z przepisów, aby się o tym przekonać.

Lekkostrawne śniadanie

Bułka pszenna z twarożkiem. Bułkę pokroić w kromki i posmarować cienko masłem. Następnie należy przygotować pastę z chudego twarogu z dodatkiem naturalnego jogurtu, odrobiną soli i posiekanym koperkiem (lub natką pietruszki). Następnie pieczywo należy posmarować pastą, dodać po plasterku pomidora bez skórki i śniadanie gotowe!

Chude mięso, czyli lekkostrawny obiad

Filet z indyka (kurczaka) z warzywami. Filet (ok.500 g) pokroić w grubsze paski, wrzucić do naczynia żaroodpornego razem z pokrojoną w cienkie paseczki marchewką oraz obraną cukinią (1/2 sztuki). Tak przygotowane składniki należy zalać szklanką chudego bulionu; można dorzucić trochę natki pietruszki. Następnie piec w piekarniku w ok. 180°C przez min. 30–40 minut. W międzyczasie można ugotować ziemniaki, rozgnieć na purée z łyżeczką świeżego masła. Całość podawać z mięsem i warzywami.

Moc warzyw w lekkostrawnej kolacji

Omlet z marchewki i jabłka. Marchewkę należy zetrzeć na tarce o drobnych oczkach, jabłko na grubych. Odcisnąć sok (i nadmiar wody). Białka ubić na sztywną pianę. Do białek dodać żółtka, odrobinę cynamonu, marchew i jabłko. Zamieszać. Następnie całość piec w naczyniu żaroodpornym. 

Przykładowy jadłospis lekkostrawny na cały tydzień

Jadłospis lekkostrawny powinien być smaczny i wygodny w przygotowaniu. Warto przygotować tygodniowe menu, aby na spokojnie zaopatrzyć się w potrzebne produkty i mieć czas na zaplanowanie posiłków. Należy pamiętać, że w diecie lekkostrawnej zaleca się spożywanie 4-6 posiłków oraz 3-4 porcji warzyw dziennie. Te zalecenia trzeba uwzględnić w jadłospisie lekkostrawnym.

Menu lekkostrawne	Śniadanie	Obiad	Kolacja
Poniedziałek	Zupa mleczna z kaszą manną 0,5%Bułka pszennaWędlina drobiowa chudaHerbata gorzka – słaby napar	Krupnik z ryżuPulpety z cielęciny – małe sztukiZiemniaki pureeMarchewka gotowanaKompot z jabłek	Ryż z jabłkamiŚmietana 12 %Herbata – słaby napar
Wtorek	Bułka kajzerkaSer twarogowy chudyPomidor obrana ze skórkiHerbata z dodatkiem cukru	Zupa pomidorowa z drobnym makaronem zabielana mlekiemZiemniaki pureePotrawka z kurczaka (bez śmietany)Kompot z jabłek – 200 g (1 szklanka)	Bułka kajzerkaDżem morelowy niskosłodzonyJabłko pieczoneHerbata z dodatkiem cukru
Środa	SucharkiMasło – ½ łyżeczkiJajko na miękkoHerbata z cukrem – słaby napar	Krupnik z ryżem zabielany mlekiemZiemniaki posypane natką pietruszkiFilet z dorsza pieczony w folii bez tłuszczu.Kompot z wiśni	Chleb pszenny Serek twarogowy ziarnistySałata zielonaHerbata owocowa z dodatkiem cukru
Czwartek	Chleb pszennyPolędwica z kurczaka sałatka z sałaty zielonej z pomidorem i papryką doprawiona niewielką ilością oliwy z oliwek	Pulpety z cielęciny (małe sztuki)ziemniakiBuraczki gotowane z margaryną	Makaron z serem Chudym i jogurtemJabłko pieczoneHerbata gorzka
Piątek	2-3 jajka na miękko podane z 2 kromkami pieczywa chrupkiego z masłem lub białym serem i pomidorem bez skórki	Gulasz wołowy z papryka, cebulą, z koncentratem pomidorowym podany na kaszy jaglanej	Ryż zapiekany z jabłkiem i cynamonem
Sobota	Płatki jaglane z 3 śliwkami suszonymi, malinami, borówkami, polane jogurtem naturalnym	Żurek z jajkiem	Pierś z kurczaka gotowana na parze podawana z kaszą jaglaną i brokułem
Niedziela	Pieczywo chrupkie z masłem, twarożkiem i ogórkiem kiszony	Dorsz pieczony z plastrem masła, cytryną, ugotowany ziemniak i fasola szparagowa	Zupa jarzynowa

Wskazane metody obróbki

Techniki obróbki kulinarnej potraw w diecie lekkostrawnej mają kluczowe znaczenie. Posiłki powinny być przygotowywane tak, by nie obciążać układu pokarmowego. Dlatego w diecie lekkostrawnej zaleca się:

• gotowanie w wodzie i na parze, często połączone z przecieraniem, miksowaniem, rozdrabnianiem;
• pieczenie w folii aluminiowej, pergaminie lub przykrytym naczyniu;
• spulchnianie potraw przez dodatek do nich ubitych białek jaj lub namoczonej w wodzie (lub mleku) bułki pszennej;
• do zagęszczania potraw stosuje się zawiesinę mąki w wodzie lub w mleku, ewentualnie w słodkiej śmietance; można również stosować dodatek żółtka. 

W przygotowaniu potraw diety lekkostrawnej trzeba pamiętać, aby unikać smażenia, wędzenia lub peklowania. Metody obróbki kulinarnej nie mogą obciążać układu pokarmowego i utrudniać trawienia.

Kto skorzysta z diety lekkostrawnej? 

Dieta lekkostrawna zalecana jest osobom, u których żywienie podstawowe z różnych przyczyn jest niemożliwe. Jednak rekomenduje się ją nie tylko dla tej grupy. Dieta lekkostrawna może okazać się korzystna również u osób, które chcą odciążyć swój układ pokarmowy lub po prostu zmienić nawyki żywieniowe i dotychczasowy jadłospis na lżejszy. Najczęstszymi wskazaniami do jej stosowania są także:

• choroby żołądka i jelit (np. stany zapalne błony śluzowej, choroba Leśniowskiego-Crohna);
• nowotwory w obrębie przewodu pokarmowego (np. rak jelita grubego);
• rekonwalescencja po zabiegach operacyjnych;
• infekcje przebiegające z gorączką;
• podeszły wiek.

Okres spożywania posiłków lekkostrawnych jest zależny od stanu zdrowia konkretnej osoby. Powinna być stosowana do ustąpienia objawów chorobowych lub poprawy kondycji fizycznej w stopniu umożliwiającym rozszerzenie diety.

Jak przejść na dietę lekkostrawną?

Jak widać, dieta lekkostrawna to model żywienia, wymagający przestrzegania zasad i stosowania ustalonych zaleceń. Warto podkreślić, że przestrzeganie tego rodzaju wskazówek może przynieść szereg korzyści dla organizmu. Oto kilka z nich:

• odciążenie układu pokarmowego;
• poprawa kondycji skóry włosów i paznokci (poprzez lepsze wchłanianie składników odżywczych z pożywienia);
• utrata zbędnych kilogramów;
• detoksykacja organizmu.

Należy pamiętać, aby stopniowo wprowadzać zasady diety lekkostrawnej do codziennego jadłospisu. Warto też uważnie obserwować swój organizm na każdym etapie spożywania produktów lekkostrawnych i przyglądać się ewentualnym zmianom, które może wywołać ten model żywienia.

Bibliografia:

• Szczygłowa H.: System dietetyczny dla zakładów służby zdrowia.Warszawa, Prace IŻŻ 57,1992 [1].
• https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/dieta-lekkostrawna-2/
• https://www.dietaryguidelines.gov/sites/default/files/2021-03/Dietary_Guidelines_for_Americans-2020-2025.pdf
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30513869/

Udostępnij:

• Facebook
• Mail
• Link