Leniwe jelita: przyczyny, objawy i sposoby na słaby pasaż jelitowy
Wzdęcia, uczucie ciężkości brzucha, problemy z prawidłowym wypróżnianiem – mogą to być objawy leniwego jelita. Syndromowi często towarzyszą zaparcia, które pogarszają komfort życia. Skąd bierze się zespół jelita leniwego i jak mu przeciwdziałać? Jak go leczyć domowymi sposobami?
Syndrom leniwego jelita – przyczyny i objawy
Leniwe jelito1 to nic innego jak spowolnienie pasażu jelitowego. Najczęstszą przyczyną tego spowolnienia jest tryb życia. Brak regularnego ruchu zmniejsza prawidłowe ukrwienie i dotlenienie jelit, a siedzący tryb pracy sprawia, że przez wiele godzin jelita są uciśnięte.
Nieodpowiednia dieta, spożywanie fast foodów, jedzenie nieregularne i w pośpiechu to kolejne przyczyny słabej pracy jelit. Dlaczego? Powodują one przeładowanie jelit ciężkostrawnymi pokarmami. Dodatkowo często wiążą się także ze zbyt niską podażą błonnika, który ma kluczowe znaczenie, gdy chodzi o tempo trawienia i pasaż jelitowy.
Poranny pośpiech również nie sprzyja prawidłowemu trawieniu. Brak odpowiedniej ilości czasu na swobodne wypróżnienie rano, gdy jelita są najbardziej aktywne, lub powstrzymywanie naturalnej potrzeby defekacji, może skutkować zaparciami. Te z kolei mogą przejść w zaparcia nawykowe, powodując ból i potęgując syndrom leniwego jelita.
Rozpoznanie leniwej perystaltyki jest dość proste. Osoby, które zmagają się z takim zespołem, zwykle doświadczają:
- bólów brzucha;
- uczucia ciężkości brzucha;
- napięcia w obrębie jamy brzusznej;
- wzdęć;
- zaparć;
- złego samopoczucie, nawet po zdrowym posiłku.
Na szczęście, często wystarczą niewielkie zmiany i kilka domowych sposobów, by skutecznie rozruszać leniwe jelita i przywrócić ich prawidłowy pasaż. Zanim jednak dojdzie do wprowadzania owych zmian, warto najpierw upewnić się co do poprawności diagnozy.
Leniwe jelita – diagnostyka
Zespół jelita leniwego diagnozuje się na podstawie wnikliwego wywiadu, przeprowadzonego przez gastroenterologa. Diagnozę wspiera się podstawowymi badaniami krwi, moczu i kału. Często oznaczany jest również poziom wapnia i elektrolitów we krwi oraz bada się poziom hormonów tarczycy. Co ważne, syndrom ten dotyczy nie tylko dorosłych. Leniwe jelita mogą pojawić się też u dziecka.
W sytuacjach, gdy powyższe badania są niewystarczające, lekarz może skierować chorego na USG jamy brzusznej, prześwietlenie jelit z kontrastem lub kolonoskopię. Wyniki te są konieczne do wykluczenia takich schorzeń jak polipy oraz nowotwory jelit i mają za zadanie wykluczyć mechaniczną przyczynę pogorszenia pasażu jelitowego. Zwykle pogłębiona diagnostyka jest wykonywana, gdy zalecenia dietetyczne i wdrożone w pierwszym rzucie leczenie wycelowane w leniwe jelita nie przynosi efektu.
Zespół jelita leniwego – jak leczyć?
W syndromie leniwego jelita rzadko zachodzi konieczność intensywnej farmakoterapii. Tylko w przypadku ostrych zaparć w przebiegu syndromu lekarz może zalecić czopki lub lewatywę. Czasem wprowadza się również środki na zaparcia. Rozwiązaniem problemu leniwego jelita najczęściej jest wprowadzenie zmian w diecie i trybie życia, a następnie konsekwentne trzymanie się ich.
Regularna aktywność fizyczna nie tylko wzmocni mięśnie brzucha, ale poprawi leniwą perystaltykę, usprawniając ukrwienie i dotlenienie jelit. Często wystarczy nawet krótki, lecz cykliczny ruch, taki jak codzienny spacer z psem, zamiana windy na schody czy kilkuminutowe, poranne ćwiczenia.
Wśród domowych sposobów na leniwe jelita nie bez znaczenia jest również zmiana porannych nawyków związanych z toaletą. Czas na prawidłowe, spokojne wypróżnienie pozwoli zmniejszyć problem nawracających zaparć i nie dopuści do ich przejścia w formę nawykową. Innym, istotnym elementem poranka, powinno być pełnowartościowe, zdrowe śniadanie, zamiast szybkiej kawy i kanapki w biegu. Dieta jest jednym z kluczowych czynników, które wpływają na występowanie zespołu jelita leniwego, dlatego to właśnie zmiana jadłospisu najbardziej pomoże w walce z tym syndromem.
Dieta na leniwe jelita – co jeść?
Zdrowa dla jelit dieta obejmuje przede wszystkim warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste. Jak najmniejszy udział w diecie powinny mieć z kolei fast foody, wysoko przetworzone produkty spożywcze, gazowane napoje, słodycze. Wielkość zmian, które trzeba wprowadzić, walcząc o prawidłową szybkość pasaży jelitowego, zależy przede wszystkim od tego, jak wygląda obecna dieta pacjenta. Czasem (przy ogólnie zdrowej diecie) wystarczą niewielkie zmiany, a kiedy indziej trzeba budować nawyki żywieniowe od nowa.
Warto pamiętać o tym, że dla zdrowia i prawidłowej pracy leniwych jelit, codzienne posiłki powinny być bogate w takie związki jak:
- błonnik – to jeden z ważniejszych elementów zdrowej diety, który ma również wpływ na prawidłową pracę jelit. Reguluje rytm wypróżnień, wspomaga aktywność bakterii probiotycznych, zmniejsza ryzyko otyłości. Zawierają go warzywa, owoce, orzechy oraz produkty pełnoziarniste.
- probiotyki – czyli bakterie kwasy mlekowego. To żywe kultury bakterii, które utrzymują równowagę fizjologiczną w przewodzie pokarmowym i powstrzymują rozwój patogenów, wspomagając zarówno pracę jelit, jak i odporność. Można znaleźć je w fermentowanych produktach mlecznych, kiszonkach i niepasteryzowanych serach;
- prebiotyki – których zadaniem jest bycie pożywką dla probiotyków. Stymulują one wzrost i aktywność pożytecznych bakterii jelitowych i obniżają pH treści jelitowej. Należą do nich np. skrobia, inulina, celuloza i pektyny, które można znaleźć w wielu warzywach, owocach i zbożach.
Biorąc pod uwagę powyższą wiedzę, jak zatem można wpłynąć na zmianę diety, by sprzyjała ona prawidłowej pracy jelit? Co jeść, żeby rozruszać leniwe jelita?
Warzywa, owoce i pełne ziarno zapewnią odpowiednią ilość błonnika, który pomaga oczyszczać jelita. Dlatego też warto wymienić biały chleb na pełnoziarnisty, zwykły ryż na brązowy i wprowadzić do diety naturalne płatki zbożowe, otręby i kasze, zwiększając przy tym porcje warzyw i owoców.
Kiszonki zwiększą ilość bakterii probiotycznych, dlatego warto jak najczęściej sięgać po kiszoną kapustę, ogórki czy buraki. Również jogurty, kefiry, maślanki i inne fermentowane produkty mleczne to bogactwo probiotyków, dobrze więc włączyć je do swojego jadłospisu na stałe.
Jak jeszcze powinna wyglądać dieta na leniwe jelita? Należy pamiętać także o odpowiedniej ilości wody. Codziennie trzeba wypijać ok. 2 litry płynów, jednak im większa będzie podaż błonnika, tym więcej wody należy wypić, ponieważ jest ona niezbędna do tego, by błonnik wypełnił swoje zadanie. Niedostateczna ilość wody może nasilić zaparcia i tylko pogorszy już i tak leniwą perystaltykę.
Chociaż definitywna rezygnacja ze wszystkich słodyczy może być bardzo trudna, należy mieć świadomość, że nie powinny one pojawiać się codziennie. Czekolada, cukier, gazowane napoje, fast foody i smażone, tłuste potrawy mogą zagościć w jadłospisie od czasu do czasu, jednak na co dzień należy zdecydowanie ich unikać.
Dodatkowe wsparcie w walce z leniwymi jelitami
Jeżeli pomimo zbilansowanej diety wciąż odczuwa się objawy leniwego jelita, można sięgnąć po sprawdzony suplement. Jednym z takich produktów jest, obecny na rynku od lat, Colon C. Preparat ten zawiera m.in.:
- łupinę nasienną babki jajowatej (Plantago ovata Forssk.) – źródło błonnika rozpuszczalnego;
- insulinę z cykorii, czyli prebiotyk oraz źródło naturalnego błonnika;
- żywe kultury bakterii kwasu mlekowego Lactobacillus acidophilus LH5 i Bifidobacterium lactis BL-2 z podwójną, opatentowaną otoczką LAB2PRO™. Dzięki niej substancje uwalniane są dopiero w jelicie grubym, co zwiększa ich przeżywalność w miejscu docelowym.
To środek ułatwiający wypróżnianie bez podrażniania jelit. Reguluje również rytm pracy jelit. Można stosować go codziennie bez ryzyka utraty skuteczności. W syndromie leniwego jelita może więc być wartościowym sprzymierzeńcem.
Zespół leniwego jelita to dolegliwość, która coraz częściej zaczyna być nazywana chorobą cywilizacyjną. Wynika ona bowiem w głównej mierze z obecnego stylu życia i związanego z nim odżywiania. Na szczęście jest to syndrom, z którym dość łatwo można sobie poradzić, stosując powyższe wskazówki.
Udostępnij: