
Nasz drugi mózg – jak prawidłowo dbać o jelita?
Najważniejsze organy w naszym ciele? Wiele osób odpowie: mózg, serce, płuca. A co z jelitami? O ich znaczeniu często zapominamy, a nie bez powodu potocznie nazywa się je „drugim mózgiem”. Dochodzi w nich do wielu wyjątkowych i fascynujących procesów, które mają ogromne znaczenie nie tylko w kontekście odżywiania, ale również naszego samopoczucia. Jak funkcjonują, w jaki sposób są zbudowane i jak zadbać o jelita? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć poniżej.
Jak dbać o jelita? Poznaj ich budowę
Jelita są jednym z elementów całego systemu określanego mianem układu trawiennego. W przypadku osoby dorosłej jego całkowita długość może wynosić nawet 7 metrów. Do elementów układu pokarmowego zalicza się jamę ustną, przełyk, żołądek, jelita (cienkie i grube) oraz odbytnicę.
Jelita, zarówno cienkie, jak i grube, stanowią bardzo istotną część tego systemu, m.in. uczestnicząc w pobieraniu składników odżywczych oraz wpływając na nasze samopoczucie.
Jak długie są jelita człowieka? Jelito cienkie to aż od 3 do 4 metrów długości, a grube to kolejny metr. Do jakich ważnych procesów dochodzi na ich długości? Pierwsza część – jelito cienkie wraz z trzustką i pęcherzem żółciowym rozkłada spożyte przez nas jedzenie, składające się z węglowodanów, tłuszczów, białek oraz witamin. Gdy już dojdzie do całkowitego rozłożenia pokarmu, ścianki jelit wchłaniają wszystkie składniki odżywcze dostarczające organizmowi energii.
Kolejnym przystankiem jest jelito grube, które stanowi siedlisko dla naszej flory jelitowej. W jej skład wchodzi blisko 100 bilionów bakterii! Jego zadanie polega na pobieraniu wody, soli oraz minerałów z treści jelitowej. Mimo stosunkowo niewielkiej odległości pokarm może przechodzić przez nie nawet do 48 godzin! Spowolnienie tego procesu może prowadzić do występowania problemów takich jak np. zaparcia. Natomiast zbyt szybki pasaż jelit sprawia, że jelito grube nie nadąża z pobieraniem wody, co skutkuje biegunkami.
Bakterie jelitowe – nasz wewnętrzny ekosystem
Jak już ustaliliśmy, wewnątrz naszych jelit kształtują się kultury bakterii odpowiedzialne za ich prawidłowe funkcjonowanie. W rzeczywistości wpływ mikrobioty na nasz organizm jest znacznie większy i wykracza poza procesy trawienne. Oczywiście jej głównym zadaniem jest fermentacja pokarmu, ale jest ona istotna również z innych powodów. Celem mikrobiomu jelit jest również ochrona naszego zdrowia poprzez stymulowanie systemu odpornościowego i zwalczanie chorobotwórczych drobnoustrojów. Ponadto wytwarzają witaminy, przetwarzają kwas żółciowy i rozkładają szkodliwe substancje dostające się do przewodu pokarmowego. Zdrowe jelita to świetne samopoczucie i dobra kondycja.
Oczywiście bakterie mikroflory nie są obojętne na wpływające na nas czynniki zewnętrzne. Wiele z nich może negatywnie wpłynąć na jej funkcjonowanie, co może skutkować m.in. problemami z trawieniem oraz obniżoną odpornością. Wśród nich są:
- nieprawidłowa dieta, obfitująca w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego oraz cukry proste,
- zbyt mała ilość błonnika pokarmowego w diecie
- antybiotykoterapia,
- infekcje,
- stres,
- palenie papierosów,
- nadużywanie alkoholu.
W jaki sposób możemy poznać, że w naszym układzie pokarmowym dzieje się coś niepokojącego? Dolegliwości nie są specyficzne, problemy objawiają się zazwyczaj w sposób typowy dla problemów żołądkowych: biegunka, wymioty, nudności, zgaga. W przypadku zaburzeń mikroflory dochodzi również do obniżenia odporności, zwiększa się podatność na choroby, a nawet może dojść do pogorszenia nastroju.
Jak zadbać o jelita?
Jak pobudzić jelita do pracy i wesprzeć ich prawidłowe funkcjonowanie? Chyba nikogo nie zdziwi to, że podstawą ich zdrowia będzie oczywiście zrównoważona dieta. Warto postawić przede wszystkim na produkty bogate w błonnik. To główny składnik pokarmu dobroczynnych bakterii, który pozwala oczyścić przewód pokarmowy z resztek pożywienia. W związku z tym warto sięgać m.in. po warzywa, owoce, produkty mleczne, jogurty wzbogacone o szczepy probiotyczne, kefiry, kiszoną kapustę oraz kiszone ogórki. Wybierając produkty do naszej diety, spożywajmy na zmianę błonnik rozpuszczalny (czosnek, cebula, szparagi, gruszki, jabłka) i nierozpuszczalny (orzechy, nasiona, produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe). To wpływa na zwiększenie różnorodności flory jelitowej i pomaga jej prawidłowo funkcjonować.
Czy zdrowa i zrównoważona dieta to jedyny przykład tego, jak prawidłowo dbać o jelita? Ważnym czynnikiem wpływającym na ich zdrowie jest również aktywność fizyczna. Ruch powinien na stałe zagościć w naszym planie dnia. Sport pobudza układ krążenia, a to przedkłada się na funkcjonowanie całego ciała.
By utrzymać zdrowie jelit jak najdłużej, unikajmy stresu. Przedkłada się on nie tylko na nasze samopoczucie, ale także nawyki żywieniowe, szybkość spożywania pokarmów oraz równowagę psychiczną. Stany napięcia nerwowego mogą objawiać się poprzez biegunki lub zaparcia, a w dłuższej perspektywie mogą prowadzić do poważnych chorób układu trawiennego takich jak Zespół Jelita Wrażliwego.
Udostępnij: