Znajdź swój produkt

bez wychodzenia z domu!

Bóle brzucha mogą mieć różne podłoże, zarówno związane z jedzeniem, jak i stresem.

Blog / Porady / Bóle brzucha po posiłku – z czego wynikają?

coladmin 28 czerwca 2023

Bóle brzucha po posiłku – z czego wynikają?

coladmin 28 czerwca 2023

Ból brzucha po posiłku to dolegliwość, z którą borykał się niemal każdy. Chociaż często ból brzucha po jedzeniu lub piciu jest efektem nieprawidłowości w diecie, czasem może świadczyć o znacznie poważniejszych dolegliwościach. Skąd biorą się skurcze i ból brzucha po jedzeniu?

Dlaczego po jedzeniu boli brzuch? Przyczyny i etymologia

Ból brzucha po jedzeniu i piciu jest najczęściej spowodowany czynnikiem pokarmowym. Nieprawidłowa dieta, jedzenie w biegu, nietolerancje pokarmowe lub nieodpowiednia podaż błonnika – to najczęstsze powody odczuwania dolegliwości bólowych w trakcie lub po posiłku.

Inną częstą przyczyną jest również stres, którego zgubny wpływ dotyka również układu pokarmowego.

W niektórych przypadkach jednak częsty ucisk lub bóle brzucha nawet 2 godziny po jedzeniu mogą być spowodowane poważnymi dolegliwościami. Jak rozpoznać, dlaczego po jedzeniu boli brzuch?

Nieprawidłowe nawyki żywieniowe

Nie tylko to, z czego składają się posiłki, ale również sposób ich spożywania wpływa na stan żołądka, jelit i reszty układu pokarmowego. Jak spożywanie posiłków może przyczyniać się do bólu brzucha?

  • zbyt szybkie jedzenie – szybkie spożywanie pokarmów, zwłaszcza większej ilości w krótkim czasie może prowadzić do nadmiernego rozciągania ścian żołądka;
  • łapczywe jedzenie skutkuje też połykaniem dużych ilości powietrza, co wpływa na zwiększenie ilości gazów w jelitach i może powodować wzdęcia. Dodatkowo szybkie jedzenie posiłków może prowadzić do dolegliwości bólowych po zbyt gorącym lub zimnym jedzeniu;
  • niedokładne pogryzienie pokarmu może spowolnić trawienie i sprawić, że treść pokarmowa będzie dłużej zalegać w jelitach.

Zatrucie pokarmowe

Ostre bóle brzucha po jedzeniu mogą zwiastować zatrucie pokarmowe. Wynika ono zwykle z niedostatecznej uwagi poświęcanej przygotowywanym posiłkom. Świeżość i jakość produktów mają wpływ nie tylko na smak, ale również na procesy trawienia.

Data przydatności do spożycia jest podana na produktach żywnościowych nie bez powodu. Po przekroczeniu tej daty znacznie zwiększa się ryzyko wzrostu patologicznej flory bakteryjnej czy pleśni, które spożyte wraz z pokarmem mogą powodować zatrucia pokarmowe. Objawiają się one często właśnie ostrym bólem jelit po jedzeniu. Dodatkowo towarzyszy im biegunka lub wymioty, a czasem także gorączka.

Dieta uboga w błonnik i nietolerancje pokarmowe

Dieta uboga w błonnik może przyczyniać się do zaparć, które również mogą powodować bóle brzucha po jedzeniu. Bez odpowiedniej podaży błonnika treść pokarmowa zalega w jelitach znacznie dłużej, niż powinna, a jej przedłużające się procesy trawienne powodują zwiększone wydzielanie gazów i zaparcia.1

Inną z częstych przyczyn silnego bólu brzucha czy uczucia pieczenia w jelitach po jedzeniu są nietolerancje pokarmowe. Według szacunków mogą one dotykać nawet 20% populacji Europy.2

W tym wypadku pojawiające się dolegliwości bólowe można łatwo połączyć ze spożyciem konkretnego składnika. Do najczęściej występujących nietolerancji można zaliczyć:

  • nietolerancja laktozy – może dotyczyć nawet 65% populacji świata3;
  • nietolerancja glutenu – nawet u 13% ludzkości4;
  • nietolerancja fruktozy;
  • nietolerancja nabiału – a w zasadzie kazeiny, białka obecnego w mleku.

Stres i psychika

Często uporczywy ból brzucha po jedzeniu ma podłoże nerwicowe lub stresowe. Bóle takie są nagłe i mogą im towarzyszyć dodatkowe objawy, np. uczucie pełności w trakcie posiłku i pieczenie lub ucisk w nadbrzuszu.5

Na skutek hormonów wydzielanych w sytuacjach stresowych dochodzi do nagłego skurczu błony mięśniowej żołądka, który jest głównym powodem dolegliwości. Stresowe bóle brzucha po posiłku to częsty objaw dzieci w wieku szkolnym6, ale zdarza się również w przypadku dorosłych, u których – jeśli stresor nie zostanie usunięty – mogą przejść w dolegliwości chroniczne.

Warto przeczytać więcej o pracy jelit: Perystaltyka jelit: objawy, przyczyny i sposoby jak ją poprawić

Zalążki choroby

W niektórych przypadkach ból jelit po jedzeniu może być objawem poważnych dolegliwości. Wśród chorób, manifestujących się częstymi bólami brzucha po posiłkach, należy wymienić:

  • IBS – czyli zespół jelita drażliwego; objawia się nie tylko bólami brzucha po spożytym posiłku, ale towarzyszą jej również gazy i zaburzenie rytmu wypróżnień;
  • zapalenie błony śluzowej żołądka – stan, w którym dochodzi do uszkodzenia wyściółki żołądka;
  • wrzody żołądka – ubytki w błonie śluzowej żołądka i dwunastnicy, najczęściej w przebiegu zakażenia Helicobacter pylori, ale też np. ze stresu;
  • choroba Leśniowskiego-Crohna – przewlekła choroba zapalna, w której bólom brzucha towarzyszą częste biegunki, nierzadko krwiste, mogą pojawić się gorączki i nagła utrata masy ciała,
  • nowotwory – stosunkowo najrzadsze, ale też najgroźniejsze ze schorzeń, w których jednym z objawów mogą być bóle brzucha po posiłku.

W przypadku gdy bóle brzucha po posiłku pojawiają się regularnie i nie da się ich powiązać z dietą lub stresem, a dodatkowo towarzyszą im inne, niepokojące objawy, należy niezwłocznie udać się do gastrologa, w celu przeprowadzenia pogłębionej diagnostyki.

Ból brzucha po jedzeniu – domowe sposoby i zapobieganie

Czasem dla pozbycia się bólu jelit po posiłku wystarczą proste, domowe sposoby. Co zrobić, by zminimalizować ból brzucha po jedzeniu? W zależności od przyczyny rozwiązania mogą być następujące:

1. Spokojne i powolne jedzenie

warto poświęcić na posiłek więcej czasu. Spokojnie usiąść i skupić się wyłącznie na posiłku. Wolne jedzenie ma swoje niewątpliwe zalety – pokarm jest nie tylko dobrze przeżuty i zmiękczony śliną, ale dzięki spokojniejszemu jedzeniu, żołądek ma czas poinformować mózg, że jest już syty. Dzięki temu łatwiej jest utrzymać prawidłową wagę i nie przejadać się.

2. Lepsza jakość posiłków

Dobrze jest pamiętać, że głównym zadaniem jedzenia jest odżywienie tkanek, zatem to, co zostanie podane na talerzu, stanie się następnie cząstką organizmu. Dlatego warto zwrócić uwagę na produkty odpowiedniej jakości, ograniczenie fastfoodów, pizzy, gazowanych napojów i niezdrowych przekąsek.

3. Eliminacja nietolerowanych składników pokarmowych

W przypadku objawów ze strony układu pokarmowego, takich jak kłucie w brzuchu po jedzeniu, wynikających z nietolerancji pokarmowych, najprostszą drogą do ich eliminacji będzie wykluczenie z diety nietolerowanego składnika. W przypadku podejrzenia nietolerancji warto udać się do lekarza, który pogłębi diagnostykę i postawi rozpoznanie. Całkowite wykluczanie z diety pewnych produktów na własną rękę nie jest dobrym pomysłem.

4. Większa podaż błonnika

Błonnik oczyszcza jelita z zalegającej treści pokarmowej. W trosce o jego prawidłową ilość w diecie warto wzbogacić ją o warzywa i owoce, produkty z pełnego ziarna, orzechy i pestki, które są wspaniałym źródłem naturalnego błonnika pokarmowego. W przypadku gdy podaż błonnika w jadłospisie jest niewystarczająca, można sięgnąć po suplement diety, który zawiera go w skoncentrowanej formie.

5. Zapewnienie większej ilości relaksu

Stres wpływa niekorzystnie na wszystkie układy organizmu, dlatego coraz częściej podnoszona jest istotność ograniczania stresu i codziennego relaksu. Warto zatem zadbać nie tylko o obniżenie poziomu stresu (jeśli to możliwe), ale również wprowadzić do codziennego planu dnia sesje relaksacyjne – spacery, medytację, jogę lub jakąkolwiek inną aktywność, która pomoże zmniejszyć poziom odczuwanego stresu.

Warto przeczytać: Czy stres może powodować problemy z zaparciami?

Podsumowanie

Bóle brzucha po jedzeniu mogą wynikać zarówno z zupełnie błahych powodów, związanych np. z nieprawidłową dietą, lub być objawem znacznie poważniejszych dolegliwości. Dlatego jeśli pomimo starań i wprowadzonych zmian bóle jelit po posiłkach nie ustępują lub nasilają się, należy skontaktować się z lekarzem

Konsultacja merytoryczna: lek. Irena Wojtowicz

Bibliografia

Powiązane artykuły