Znajdź swój produkt

bez wychodzenia z domu!

Kobieta cierpiąca na biegunkę ze stresu

Blog / Dolegliwości trawienne / Biegunka ze stresu, czyli jak stres może doprowadzić do rozwolnienia

coladmin 5 grudnia 2024

Biegunka ze stresu, czyli jak stres może doprowadzić do rozwolnienia

coladmin 5 grudnia 2024

Stres, szczególnie silny i długotrwały, negatywnie działa na wiele procesów zachodzących w ludzkim organizmie. Może wpływać nie tylko na zdrowie psychiczne, ale i fizyczne – osłabiając układ odpornościowy, zwiększając podatność na infekcje i choroby, wywołując procesy zapalne w organizmie oraz przyczyniając się do występowania wielu przewlekłych schorzeń. Stres może również powodować biegunkę. Problemy tego typu mogą dotyczyć osób w każdym wieku, niezależnie od płci. Co więcej, rozwolnienie może dodatkowo nasilać jeszcze nerwowość i zwiększać poziom stresu. Jak radzić sobie z biegunką stresową?

Stres a biegunka — czy rzeczywiście istnieje zależność?

Stres uruchamia w organizmie ludzkim atawistyczne procesy, które kiedyś miały za zadanie umożliwić przetrwanie. Wzrost poziomu takich hormonów jak kortyzol, adrenalina czy noradrenalina i idące za tym zmiany – przyspieszenie tętna, podniesienie ciśnienia tętniczego krwi czy wzrost stężenia glukozy w krwiobiegu – miały za zadanie przygotować ciało do walki lub ucieczki.

Krótkotrwały stres działał mobilizująco, jednak przewlekłe napięcie i związany z nim stale podniesiony poziom hormonów stresowych wiąże się z szeregiem niekorzystnych zmian. 

Należy pamiętać, że przewlekły stres, chociaż obecnie niejako wpisany w codzienność i przez to bagatelizowany, może mieć szereg konsekwencji dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania organizmu wywołując reakcje1:

  • fizjologiczne – spadek odporności organizmu, zaburzenia termoregulacji, nadwrażliwość na bodźce,
  • emocjonalne – ciągłe rozdrażnienie, uczucie lęku i niepokoju, frustracja,niska samoocena, impulsywność,
  • intelektualne – spadek koncentracji, zaburzenia pamięci i procesów poznawczych, zwolniony refleks.

Takie  reakcje stresowe mogą znacząco obniżać komfort codziennego życia, wpływając nie tylko na zdrowie fizyczne. , ale również zaburzając więzi rodzinne i koleżeńskie, tworząc dodatkowe źródła napięcia, co zaostrza zarówno  objawy somatyczne, jak i emocjonalne.

Układ trawienny jest szczególnie wrażliwy na działanie stresu. Wysoki poziom adrenaliny prowadzi do intensyfikacji wydzielania kwasów trawiennych w żołądku i zwiększenia wrażliwości jego błony śluzowej. Może to prowadzić do choroby wrzodowej żołądka.  Jelita będące niezwykle wrażliwym organem, reagują na stres wzmożonym  wydzielaniem mucyny i intensyfikacją skurczów jelitowych.  W efekcie mogą pojawiać się bóle brzucha i skrócenie pasażu jelitowego, co z kolei prowadzi do biegunki6. Dodatkowo stres spowalnia procesy trawienne, sprawiając, że treść pokarmowa może zalegać w żołądku nawet 48 godzin, co również przyczynia się do biegunek stresowych.

Skąd mieć pewność, że biegunka jest od stresu?

Biegunka na tle nerwowym może mieć niespecyficzne objawy, zwłaszcza jeśli stresor, czyli przyczyna wywołująca rozwolnienie nie jest oczywista. Zwykle towarzyszą jej bóle brzucha, związane ze skurczami jelit.  Również można obserwować inne objawy, związane z nadmiernym stresem – nerwowość i rozdrażnienie, problemy ze snem, bóle głowy.

U dzieci objawem, który może świadczyć o biegunce wywołanej stresem, jest moczenie nocne, które jest charakterystycznym symptomem silnego wzburzenia emocjonalnego maluchów.

Sprawdź również: Biegunki u dzieci i niemowląt

W poszukiwaniu przyczyn biegunki należy zwrócić uwagę na takie czynniki, jak:

  • wygląd stolca – jego kolor (może zmieniać się na skutek infekcji bakteryjnej, wirusowej, przy reakcji alergicznej, lub przy zakażeniu pasożytami), wodnista konsystencja jest objawem np. rzekomobłoniastego zapalenia jelita, a ewentualne domieszki krwi lub śluzu, mogą świadczyć o zapaleniu jelita2,
  • czas występowania biegunki – czy dolegliwości miały związek z określoną sytuacją, czy może występują po zjedzeniu konkretnego produktu2,
  • dodatkowe objawy – np. wysoka gorączka, spadek masy ciała, wymioty, ogólne rozbicie, krwawienia z odbytu mogą sugerować, że przyczyną biegunki jest inny czynnik niż  stres2.

Dzięki temu możemy odróżnić biegunkę stresową od rozwolnienia towarzyszącego innym dolegliwościom (tj. stany zapalne jelit, IBS, choroby autoimmunologiczne czy zatrucia).

Przy długotrwale utrzymującej się biegunce, a zwłaszcza, gdy towarzyszą jej inne niepokojące objawy, warto udać się do lekarza, w celu pogłębienia diagnostyki.
Lekarz zleci badania laboratoryjne tj. morfologię krwi i badanie kału, a w toku dalszej diagnostyki może zlecić kolonoskopię, gastroskopię lub inne badania obrazowe.

Zestresowana kobieta odczuwająca skurcze jelitowe

Sposoby na rozwolnienie ze stresu

Aby zminimalizować problem rozwolnienia wywołanego stresem, można stosować leczenie objawowe i uśmierzać biegunki w momencie ich wystąpień.  Jednak równie ważne jest skupienie się na  przyczynach, czyli budowanie odporności na stres, nauczenie się łagodzenia jego wpływu na nasze życie lub po prostu wyeliminowanie tych czynników stresowych, które możemy usunąć z naszej codzienności. 

Biegunka stresowa — leczenie przyczyny

Jeśli zostanie potwierdzona przewlekła biegunka stresowa, warto zastanowić się nad tym, jak ograniczyć przyczynę wzburzenia emocjonalnego.

Czasem wystarczą doraźne działania, np. kilka dni urlopu w pracy, medytacje, ćwiczenia oddechowe czy znalezienie nowego hobby, które pozwoli się zrelaksować.

Dobrym pomysłem jest wprowadzenie do codziennej rutyny, chwili dla siebie – moment, który pozwoli  zrelaksować ciało i oderwać się  od codziennej gonitwy. Czy będzie to spacer, chwila z książką czy godzina na basenie? Może to być cokolwiek, co przynosi odprężenie.  Nie należy zapominać o  regularnym odpoczynku i odpowiedniej jakości snu, które mają ogromne znaczenie w obniżaniu poziomu kortyzolu, a tym samym w zmniejszaniu przewlekłego stresu.

 Metodą na złagodzenie  stresu,  są łagodne preparaty ziołowe, działające uspokajająco lub wprowadzenie naparów z takich ziół, jak3:

  • melisa,
  • rumianek,
  • chmiel,
  • lawenda,
  • kozłek lekarski,
  • waleriana,
  • adaptogeny (ashwagandha, różeniec górski, cytryniec chiński).

Jeśli jednak doraźne metody nie sprawdzają się, być może trzeba rozważyć wizytę u specjalisty.  Nieskuteczność form relaksacji czy ziołoterapii może  wynikać z braku wiedzy w obszarze technik redukcji stresu, ale może również wynikać z takich dolegliwości, jak depresja czy zaburzenia lękowe. W drugim przypadku terapia może okazać się jedyną skuteczną metodą na walkę ze stresem.

Biegunka od stresu – leczenie objawowe

Zanim uda się obniżyć poziom stresu na tyle, by biegunka stresowa przestała być problemem, warto sięgnąć po leczenie objawowe, które złagodzi napady rozwolnienia i pozwoli odzyskać komfort życia.

Można zastosować leki powstrzymujące biegunkę (węgiel leczniczy).

W leczeniu przewlekłej biegunki dawkowanie loperamidu wygląda następująco4:

  • dzieci od 6 roku życia – 2 mg po każdym luźnym stolcu (maksymalna dobowa dawka wynosi 6 mg/20 kg masy ciała na dobę),
  • dorośli – początkowo 4 mg, następnie 2 mg po każdym luźnym stolcu (maksymalna dawka dobowa to 16 mg).

Warto również zadbać o dodatkowe elektrolity, ponieważ organizm traci je w czasie biegunki. 

Co więcej, zmiana diety może przynieść pewne efekty – postawienie na lekkostrawne potrawy, zadbanie o dodatkowe probiotyki. Można również wprowadzić preparaty wspierające prawidłową pracę jelit, takie jak suplement diety Colon C, który zawiera nie tylko dawkę błonnika pokarmowego, ale także probiotyki, które  wspierają florę bakteryjną układu pokarmowego.

Leczenie objawowe rozwolnienia od stresu może zmniejszyć częstotliwość i długość wizyt w toalecie, co pozwoli uniknąć takich dolegliwości, jak np. hemoroidy. Jednak trzeba pamiętać, że nie wpłynie ono na przyczynę biegunek, czyli sam stres, a jedynie złagodzi końcowy symptom.

Bibliografia:

  1. [1] POHL, Calvin S., MEDLAND, Julia E., MACKEY, Emily, et al. Early weaning stress induces chronic functional diarrhea, intestinal barrier defects, and increased mast cell activity in a porcine model of early life adversity. Neurogastroenterology & Motility, 2017, vol. 29, no 11, p. e13118.
  2. [2] https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/lista/97609,czy-biegunki-i-bol-brzucha-moga-byc-spowodowane-stresem
  3. [3] Shahrajabian, M. H., Sun, W., Soleymani, A., & Cheng, Q. (2021). Traditional herbal medicines to overcome stress, anxiety and improve mental health in outbreaks of human coronaviruses. Phytotherapy research, 35(3), 1237-1247.
  4. [4] GAJDA, EMILIA et BISKUPEK-WANOT, AGNIESZKA. Stres i jego skutki. Aktywność fizyczna i problematyka stresu, 2020, vol. 7, p. 84-93.
  5. [5] Ericsson, C. D., & Johnson, P. C. (1990). Safety and efficacy of loperamide. The American journal of medicine, 88(6), S10-S14.
  6. [6] https://instytut-mikroekologii.pl/stres-a-mikrobiota-o-tym-jak-otoczenie-moze-wplywac-na-twoje-wnetrze/

Powiązane artykuły